Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

akte - folio 262 verso - poging van transcriberen

blykende by eender oepender procuratien in pa--xe /
geschreven [ ?] ende gepasseert voor Meester Geerardt Dienen [ ?] /
als openbaer notaris in presentie van sekere getuygen /
van date des xxv -- daegs der voorledende maent /
augusti quan [ ?] vidis [ ?] ende bekenden dat sy /
omme eene somme [ ?] gelte [ ?] die hun al ende wel is vergoede [?] /
[geschrapt : vercocht hebben wel ende wettelijke ende welcke ----] bij /
hune voorts behoort beleyt [ ?] – ende geemployeert, /
in opmaken ende tymmeren van drye des voorschreven /
cappitels huysen gestaen ende gelegen /
neffens een op onze Liever Vrouwen kerckhoff /
gestaen onder den thoren opde noort zeyde aldaer /
tusschen thuys genaempt het Claverblat /
ex una, [geschrapt : ende des gestaen zuytlijke] westwaert ende des voorschreven /
capittels ander huys genaempt den Bosschenboom /
ex altera oostelyck vercocht hebben wel ende /
wettelyck gelyck Elisabetten Pauwyns [geschrapt : van Keerbergen] /
weduwe lestweeffenen wylen Henricx Wouters /
ende Philipotte van Keerberghen [geschrapt] /
haere dochtere @ t'huerer beyder lynen ende /
@ vader aff was Peeter van Keerbergen der voorschreven Elisabetten ierste man was est/
[geschrapt : thuere beyder lynen] ende tes lancxt/
levenden lyne van hun beyden geduerende/
ende nyet lange // tsiaers een /
hondert carolus guldens goet van goude ende /
zwaer van gewichte opt ene weerde en van /
in anden ganckbaren ende gepermitterende /
gelde nar advenant jaerlycker ende /
lyfftocht renten // op voorschreven drye /
huysen, cum fundo et orb--- par--- gestaen /
ende geleghen neffens malcanden onder den voorschreven/
thoren aenden noortzyde est ulterius op /

[beneden : die 13 septbri 1595 et de ----] /

Reacties (16)

Van Rietvelde Johan zei op vr, 03/03/2017 - 18:25

Een paar uitdrukkingen en lezingen:
Lijn 4: quam vidimus: Betekenis: ik heb gezien, lees hier: wat ik bevestig
Lijn 18: lestweeffenen : ik lees: "lestwerffenen " (zie GTB)
Lijn 19: geschrapte tekst: Peeters dochter
Lijn 30: cum fundo et o(mn)ibus pert(inent)iis, betekenis: met de grond en alles wat er toe behoort

Let wel: in de marge zijn er 2 verschillende handschriften. Eerst: Bonu(m) est. ("Goed bevonden"), en dan tussen "bonu(m)" en "est", staat er " vader aff was Peeter van ...."

Nadine zei op zo, 03/05/2017 - 08:52

Van haar eerste echtgenoot Petrus, weet ik dat Elisabet nakomelingen had, nakomelingen nog in leven in 1599.

Van haar tweede echtgenoot Hendricx, weet ik niet of Elisabet nakomelingen had ; en desgevallend of die nakomelingen nog leefden in 1595 (jaar van eerste akte). Hendricx was rond de vijftig jaar oud toen hij trouwde met Elisabet.

Na lezing van lijnen 21 à 24 (met vele schrappingen), als ik goed begrepen heb, heeft Elisabet kinderen van haar beyde echtgenochten gehad, maar diegene van haar tweede echtgenoot waren reeds dood in 1595.

Is dit juist ?

Herman Geurts zei op ma, 03/06/2017 - 09:19

@ Nadine.
Waar lees jij dat Elisabeth nog kinderen heeft gehad van haar 2e man? Ik lees dat niet. Maar ik hoor graag als het anders is.
Ik lees de akte als volgt
Elisabeth heeft van de som geld (= de 900 carolusguldens , die ze van het capittel heeft ontvangen?) 3 huizen laten bouwen. Deze worden vervolgens verkocht tegen een lijfrente op de langstlevende ( cq Elisabeth en haar dochter Philipotte) Maar mischien zie jij dit anders?

Nadine zei op ma, 03/06/2017 - 18:45

@Herman

Heeft de site een ander adres URL?

Wel vind ik de text moeilijk...

De acte van 1595, folio 262 begint met een declaratie van de priesters gemachtigd door de cappitel en gaat verder met de cappitelsdeclaratie op folio 262v lijnen 5 à 9 :

5 sy bekende/
6 omme eene somme [ ?] gelte [ ?] die hun al ende wel is vergoede [?] /
7 [geschrapt : vercocht hebben wel ende wettelijke ende welcke ----] bij /
8 hune voorts behoort beleyt [ ?] – ende geemployeert, /
9 in opmaken ende tymmeren van drye des voorschreven /

Dus dacht ik dat de priesters van de cappitel een somme hadden ontvangen en gebruikt om de drie cappitelshuyzen te timmeren en dat ze die drie huyzen ook (door ?)vercocht hadden (aan wie?).

Vanaf lijn 17, vanaf « gelijk » gaat de text over Elisabet :

gelyck Elisabetten Pauwyns /
18 weduwe lestwerffenen wylen Henricx Wouters /
19 ende Philipotte van Keerberghen /
20 haere dochtere @
21 @ vader aff was Peeter van Keerbergen der voorschreven Elisabetten ierste man was est/
20 t'huerer beyder lynen ende /
22 ende tes lancxt/
23 levenden lyne van hun beyden geduerende/
24 ende nyet lange

Met « beyder lynen » dacht ik kunnen menen dat Petrus en Hendricx afstammelingen hadden (doch enkel nog levende van Petrus).

Verder heeft Elisabet recht op een vruchtgebruik gelijk aan een jaarlijksrente van 100 honderd carolus over die 3 huyzen ?

Van folio 263, begrijp ik helaas niets.

In 1599 wordt de akte gecasseert : Elisabet krijgt de 900 carolus guldens (terug) en heeft geen recht meer op een lyftocht ?

Bedankt voor uw raden en uitleg

Herman Geurts zei op ma, 03/06/2017 - 21:04

Nadine,
alles nog een nagelezen. Ik had inderdaad iets omgedraaid.

Elisabeth leent 900 carolusguldens uit aan het capittel, dat daar vervolgens 3 huizen van bouwt. Elisabeth en Philipotte krijgen daarvoor een jaarlijkse lijfrente van maar liefst 100 carolusgulden. Dat is erg veel, want dat betekent dat Elisabeth een rendement haalt op haar geld van 11 % Dat is mogelijk ook de reden dat al na 4 jaar de lening volledig wordt afgelost en de akte gecasseerd word ( zie folio 263) Dus daar zit wel logica in.
Dan is nog de vraag wat t'heurer lijnen betekent. WNT ( Woordenboek Ned taal) geeft hier geen antwoord op, tenminste ik heb het niet gevonden) Ik lees dit als de langstlevende lijn Uitleg : Bij overlijden van 1 persoon, erft de ander ( de langstlevende in de lijn.) En pas bij het overlijden van de langstlevende eindigt de overeenkomst.

Ik zou zeggen : schiet maar op bovenstaande verklaring. Mogelijk zijn er meelezers die hier iets zinnigs over kunnen zeggen?

Nadine zei op di, 03/07/2017 - 07:58

Bedankt aan Johan en Herman.

Alleen vorder ik niet in het vak "transcriberen". Nederlands is ook mijn moedertaal niet. Dus twijfel ik veel.

Wat bedoelt u met "schiet maar op bovenstaande verklaring"? Een nieuw onderwerp te beginnen met verwijzing naar de akte om hopelijk andere meelezers iets zinnigs kunnen zeggen.

Nadine zei op di, 03/07/2017 - 17:54

Beste Herman,

Nog bedankt voor uw nalezing die vervolledigd en zin geeft aan wat ik dachte.

Als meelezers nog kunnen "verfijnen" , zou het prima zijn.

Van Rietvelde Johan zei op di, 03/07/2017 - 21:53

Herman,

"'t heurer lijnen": je interpretatie is volgens mij correct. Soms moeten we het niet te ver zoeken. Het gaat hier over het volgen van "haar lijn" in de erfenis.

Van Rietvelde Johan zei op vr, 03/10/2017 - 19:28

Mijn lezing - de doorstreepte woorden zijn zonder aanduiding mee opgenomen in de tekst.

1. Blijckende bij eender oepender procuratien in pampiere/
2. gescreven en(de) gepasseert voor M(eeste)r Gheerardt Dienny/
3. als openbaer notaris in p(rese)ntie van sekere getuygen/
4. van date des XXV 's daegs der voorledener maent/
5. augusti quam vidimus Ende bekenden dat sij/
6. om(m)e eene soem gelts, die hun al ende wel is v(er)goet/
7. v(er)cocht hebben wel en(de) wettel(ijke) en(de) welcke penn(inge) bij/
8. hune voorts behoort, beleyft ende geemployeert/
9. zijn. In opmaken en(de) tijmmeren van drije des v(oor)s(chreven)/
10.capittels nieuw huijse(n) gestaen en(de) gelegen/
11.neffens een up Onzer Liever Vrouwen kerckhoff/
12.v(oor)sc(hreven) onder den thoren opde noortzijde aldaer/
13.tusschen thuys ghenaempt het Claverblat/
14.ex u(na) ende des verschr. zuytw(aer)ts westwaert <bovenscript; ander hand> en(de) des v(oor)s(chreven)/
15.capittels ander huys gen(aemt) den Bosschenboom/
16.ex altera oostw(aer)ts vercocht hebben wel ende/
17.wettel(ijk) gelijckw(aarts?) Elizabetten van Keerbergen Pauwyns<bovenscript; ander hand> /
18.weduwe lestwerffinen wijlen Henricx Wouters/
19.en(de) Philippote van Keerbergen Peeters dochter/
20.haere dochter #, theuren beijder lijnen ende/
21.theuren beyde lijnen en(de) tes lancxt/
22.levenden lijne van hun beijden geduerende/
23.en(de) nyet langer 't siaers een/
24.hondert carol(us) gul(den) goet van goude ende/
25.zwaer van gewicht oft ene weerde d(aarin) van/
26.in andere ganckbare en(de) gepermitteerde/
27.gelde naer advenant jaerlijcker ende/
28.lijfftocht rente. Op de voors(creven)drije/
29.huijsen, cum fundo et o(mn)ibus pert(inen)tiis), gestaen/
30.en(de) gelegen neffens malcander onder de voors(creven)/
31.thoren aen(de) noortzijde. Est ulterius op/
32... des voor(schreven) cappittels aende goeden tzij
33.op(de) .... mediatum/
34.XIII martij et mediatium XIII septemb(er) dan/
35.aff d'ierste halff jaer lijffren(te)
36.v(er)schijnen zal XIII martij en(de) XCVI proximo/
37.te waerne op nijet daer jaerl(ijks) voren/
38.uuijtgaan, Salvo quitabunt ad placitum/
39.met IXc carol(us) gul(den) eens tot XX s(tuyvers) elck/
40.carol(us) gul(den) gerekent en(de) met v(er)scheneder
41.ren(te).
42. Heeren ende meesters Jacop Anthonis ende/
43.Silvester Pardo, beijde priesters ende canonicken/
44.der cathedrale kercke van Onzer Liever Vrouwn/
45.alh(ier) beijde als meijers van(de) v(oor)s(chreven) capittele p(ro) s(ui) en(de) voorts/
46.inden name en(de) als volcomelijcken gemechtichen/
47.van mijn(e) Eerw(eerdige) heere den deken en(de) andere/
48.heeren van(de) v(oorschreven) capittel die hem gemechticgt/
49.hebben speciaelijcke omme theur nabeschreven staet/
50.te moegen doene tzelve al meerdere en(de) breedere/
<ander handschrift>
51.Comparant Jouffrouw Elisabeth Pauwyns wed(uwe) lestweren Henricx Wouters p[-]ntritus/
52.present ende heur sterckmakende voor Philippote van Keerbergen heure dochter innocent /
53.wesende, bekende midts desen ontfangen te hebben vanden heeren vanden capitelle deser /
54.stadt de negthondert negenhondert carolus gul(den) eens d(aarin) mede de rente, intresten g(e)pant/
55.van constitutie begrepen, te quyten staende is, ende wat metten verloope daer af verschenen /
56.scheldener hen d(aarin) aff quyten vervallen dagen ende consenterende midts dyen dit voorschreven contract /
57.gecasseert te worden. Actum xij feb(ruarius) 1599 cora(m) Dominus Tacher/
58.et Mera Scab(ini)//
<In de marge>
Bonu(m)/
est/
D(aarin) vader aff was/
Pieter van Keerbergen/
der v(oorschreven) Elisabetten/
eersten man was.//

Nadine zei op za, 03/11/2017 - 17:23

Vriendelijk bedankt voor uw lezing van de hele akte. Zo kan ik uw tekst met de mijne vergelijken.

Goede WE

Bas den Brok zei op za, 07/08/2017 - 19:39

Elsabeth heeft een lijfrente afgesloten op twee lijven; op haar eigen lijf en op het lijf van haar dochter Philippote.

20. (...) theurer beijder lijven ende /
21. en[de] tes lancxt /
22. levenden lijve van hun beijden geduerende, /
23. en[de] nijet langer (...)

(onderaan folio 262 verso deel 3)

(regelnummers van Jan van Rietvelde)

Niet erfelijk dus. De overeenkomst zou beeindigd zijn bij overlijden van de langst levende van deze twee waarschijnlijk kranige vrouwen die ze beter geen lijfrente hadden verkocht.

Nadine zei op ma, 07/10/2017 - 19:59

Dag Bas,

Fijn om die akte terug op te vissen en bedankt voor de bevestiging van « lijfrenten ».
Heb in der tijd een ander akte met renten voorgesteld waarmee ik tot nu toe blijf twijfelen.
Ik laat die akte naar boven komen.
mvg

Bas den Brok zei op ma, 07/10/2017 - 22:17

Volgens regel 28 gaat het hier meer specifiek om een lijftochtrente. Dat zal betekenen dat Elisabeth het vruchtgebruik had over het geld dat ze belegd heeft (de rente dus). Het vruchtgebruik zal ze gekregen hebben bij overlijden van haar eerste man Peter van Keerbergen. Hun dochter Philippote van Keerberghen behoorde het belegde geld dan dus eigenlijk toe.

De lijftochtrente werd haar verkocht door de kanunniken

6. om[m]e eene so[mm]e gelts, die hun al ende wel is v[er]go(lden) /

Zoals gewoonlijk wordt het bedrag niet genoemd.

7. en[de] bij /
8. hune voorts behoort, beleijt ende geemploijeert /
9. in opmaken en[de] tijmmeren van drije des v[oor]s[chreven] /
10. capittels huijse[n] (...)

De kanunniken hadden het geld dus nodig om huizen te bouwen. Als zekerheid of onderpand voor het door Elisabeth belegde geld boden de kannuniken

28. (...) de voors[chreven] drije /
29. huijsen cum fundo et o[mn]ibus pert[inen]tien gestaen /
30. en[de] gelegen neffens malcander onder de voors[chreven] /
31. thoren aen [de] noortzijde, et ulterius op /
32. (a)lle des v[oorschreven] cappittels and[ere] goeden tzij rueren[de] /
33. (ofte) unrueren[de] quocumq[ue],

Quocumque, dwz: en waar ook deze mogen gelegen zijn.

De kannuniken waren gehouden aan Elisabeth de lijfrente te betalen

33. (...) dandum mediatim /
34. XIIIa martii et mediatim XIII septemb[ris], daer /
35. aff d'ierste halff jaer lijffren[te] vallen en[de] /
36. verschijnen zal XIIIa martii anno XCVI proximo, /

dwz. voor de helft op 13 maart en voor de helft op 13 september, te beginnen, voor de eerste keer, op 13 maart 1596.

38. (...) salvo quitabunt ad placitum /
39. met IXc Carolus gul[dens] eens tot XX st[uijvers] elck[en] /
40. Carolus gul[den] gerekent ende met v[er]schenende /
41. ren[te].

Hier staat dus: mits (of tenzij) zij zullen betalen als zij dat zo willen 900 gulden ineens samen met de nog verschuldigde rente.

Dat deden zij dus (regels 51 t/m 58) op 12 februari 1599:

51. Comparuit jouffr[ouw] Elisabeth Pauwijns wed[uwe] lestwerven Henricx Wouters /
52. pro se en[de] heur sterck makende voor Philippote van Keerbergen heure dochtere, innocent /
53. wesende, bekende midts desen ontfangen te hebben van [den] heeren van [den] capittele deser /
54. stadt de negenhondert Car[olus] gul[den] eens d[aer] mede de rente in desen [con]tracte /
55. van constitutie begrepen te quijten staende is, en[de] dat metten verloope daer af verschenen, /
56. scheldende hen(ne) d[aer] aff quijte v[oer] allen dagen en[de] consenteren[de] midts dijen dit v[oorschreven] contract /
57. gecasseert te worden. Actum XIIa feb[rua]rii 1599 cora[m] d[o]m[ini]s Tacher /
58. et Mera, scab[ini]. //

Een goeie deal heeft ze gemaakt! Maar het was voor de kanunniken misschien ook niet makkelijk om in Antwerpen indertijd zo kort nadat het met de grootste glorie definitief voorbij was om aan geld te komen.

Bas

Bas den Brok zei op di, 07/11/2017 - 02:07

Nog een paar kleine correcties:
8. hun(lieden)
29. et o[mn]ibus p[er]tinen[tiis]
30. neffens malcanderen onder den
33. misschien staat er quecumque (welke dat ook zouden zijn)
40. v[er]sche(ijden)de
58. et Mera, scab[inis]

Bas den Brok zei op di, 07/11/2017 - 02:20

56. scheldende hen(lieden)

Nadine zei op wo, 07/12/2017 - 18:57

Dag Bas,

Ook hier alle bedankingen voor uw hulp.
Met vriendelijke groetens,
Nadine

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.