Dit is een handgeschreven eigentijds historisch verslag van de audiëntie die Napoleon I op 6 mei 1810 in Breda verleende in Raadkamer van het Gerechtsgebouw.
Hij was er met zijn nieuwe vrouw, Marie Louise van Oostenrijk, en was kort daarvoor geëxcommuniceerd door de paus, omdat hij zijn eerste vrouw had verlaten en opnieuw was getrouwd.
Napoleon schold er de katholieken uit: 'Imbéciles que vous êtes', 'cramisefeaux de terre' (aardwormen) en 'ignorans imbéciles'.
Dit is de eerste pagina. Zou iemand een transcriptie kunnen maken? Hiermee kunnen we kijken of deze tekst de originele bron is van de Nederlandstalige vertaling van ‘Verslag van een audiëntie door keizer Napoleon gegeven te Breda’, in de collectie van de Historische Vereniging Het land van Brederode?
Vriendelijke groet
Beste Jurgen,
Geen transcriptie nog, maar ik heb de pagina vergeleken met de brontekst in de collectie van Historische Vereniging Het land van Brederode: ik kan bevestigen dat deze laatstgenoemde een letterlijke vertaling is van de bron die je bij deze post hebt gevoegd, de Franse tekst komt volledig overeen met de Nederlandse vertaling.
Beste René,
Bedankt voor de snelle reactie en het goede nieuws.
Ik heb ook eens verder gekeken. Brederode is dus een vertaling van een franse tekst. Ik heb nog een franse tekst gevonden die ook overeenkomt met mijn bron. Maar er is een belangrijk verschil. Beiden spreken na ongeveer 25 regels over 400.000 zielen, terwijl mijn bron spreekt over 40.000. Hetgeen dichter bij de waarheid zal liggen. Zou er een transcriptie-fout kunnen gebeurd zijn die dan verder overgenomen werd?
Ik veronderstel dat er nog verslagen (in FR en NL) circuleerden. Heb je weet van nog andere bronnen (in openbare collecties)?
Hi Jurgen,
Naar aanleiding van het aantal heb ik daar nog eens naar gekeken in de Franse tekst, waar het aantal in woorden vermeld wordt: quarante mille = 40.000. Dat lijkt inderdaad een adequater getal dan de 400.000 in de vertaling: het grondgebied van de Noordelijke Nederlanden telde in die tijd rond de 2 miljoen inwoners.
Jurgen,
Ik kom terug op mijn eerdere post. Het lijkt me toch een juistere schatting om van 400.000 uit te gaan. Er waren immers in het rechtssysteem onder Napoleon 4 Hoven van Appèl; een getal van 400.000 inwoners per Hof van Appèl komt overeen met het geschatte inwoneraantal van de Noordelijke Nederlanden op dat moment. Zie ook https://demodernetijd.nl/wp-content/uploads/DNE-2006-34f-Boven.pdf voor meer info over de inrichting van de rechtspraak in die tijd.
Vraag is dan wel hoe het kan dat in de tekst die je postte er een aantal van quarante mille = 40.000 uitkomt. M.i. zijn er 2 opties:
- de auteur heeft abusievelijk het aantal verkeerd verstaan / geïnterpreteerd
- de Franse vertaling is toch een latere vertaling en het aantal van 400.000 is foutief vertaald naar quarante mille = 40.000
René,
Je zou kunnen gelijk hebben. 40.000 is weinig voor een cour d'appel, wat waarschijnlijk dat van Antwerpen was, waar Breda bij hoorde. Maar ik ben geen expert in die materie.
Alvast dank voor de moeite
Jurgen
zei op dinsdag 9 december 2025 - 10:33