Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

Cronycke van Grimbergen

Graag vraag ik jullie hulp.

Ik onderzoek een handschrift dat een prozaversie is uit 1630 van een oorspronkelijk 14de eeuws gedicht van een 12de eeuwse veldslag. Dit zou een zeer vroege bewerking zijn.

Achteraan staat de bijgevoegde tekst. Ik kan hem niet tot in detail lezen en interpreteren. Misschien kan iemand dit wel. 

Is mijn huidige interpratie juist:

1. Dit is een copie of prozabewerking van een ouder handschrift, door Donijs Strauwen geschreven ten behoeve van Jan Cruen, en op 17/3/1630 door Jasper Feermans vergeleken met het origineel en goedgekeurd. Dus de namen refereren aan de nieuwe tekst en niet aan het oorspronkelijk handschrift.
Is uit de tekst op te maken of de oorspronkelijk tekst in dicht- of prozavorm was?
2. Het manuscript is in 1640 gekocht door Niclaes De Doncker uit de nalatenschap/openbare verkoop van Jan Crenens/Creuens. Kan dit de voornoemde Jan Cruen zijn?

Kan iemand ook de handtekeningen ontcijferen?

Reacties (7)

René van Weeren zei op di, 12/09/2025 - 11:52

Spelling en hoofdlettergebruik exact als in de bron.

Dese voorschreven Cornijcke getroecken uuijt een
andere geschreven bij de hant van Dionijs Strauwen
trackterende van doerloghe tusschen den hertoghe
van Brabant ende den heere van Gimbergen Is
bij mij ondergeschreven gecopieert ten behoeve van
Jan Cruen Is bij voorgaende collatie bevonden
te accorderer Jasper Feermans den 17 meert 1630

Dese bock hoert toe Niclaes de doncker
bij Coep vercreghe uijt de copdacht
van Jan creuens Int Jaer 1640.
Den vijftinten dach der ment van
mert 1640

[getekend:

Niclaes de Doncker

Smith tot Grembisrond 1640

Grimberghen]

 

De kroniek is overgeschreven door Jasper Feermans vanuit een eerdere kroniek geschreven door Dionijs Strauwen in opdracht/ten behoeve van Jan Cruen. Jasper Feermans heeft het ook vergeleken met de eerdere kroniek en deze akkoord bevonden.

Niclaes de Doncker heeft het boek op 15 maart 1640 gekocht uit een verkoping van bezittingen van Jan Creuens = Jan Cruen.

 

 

Otto Vervaart zei op di, 12/09/2025 - 12:10

Op de website Narrative Sources, een repertorium van middeleeuwse verhalende historische bronnen uit de Lage Landen, is meer te vinden over het oorspronkelijke gedicht, zie https://www.narrative-sources.be/naso_link_nl.php?link=507 , daar worden ook teksten genoemd waarop dit gedicht invloed heeft uitgeoefend.

Bie zei op di, 12/09/2025 - 17:38

Beste René, dank voor je transcriptie. Ik heb een Feermans en een De Doncker gevonden in Grimbergen die in de tijd passen. Ook een Jan Cruen die een meisenier was uit het land van Grimbergen (+1635).
Het zou blijkbaar vrij bijzonder zijn dat de naam van de vorige chroniqueur genoemd wordt. Ik vind hem (nog) niet terug.
"Is bij voorgaende collatie bevonden te accorderer" is voor mij een beetje verwarrend. Waarom zou hij dit schrijven, ervan uitgaan dat hij dit toch doet bij het overschrijven? Maar wellicht versta ik de zin niet zo goed.

Beste Otto, ook dank voor de tip die zeer leerrijk was. Op het eerste gezicht zou dit dus een vrij vroege bron zijn.

Bie zei op di, 12/09/2025 - 17:46

Ik zou het begin en het einde van de tekst willen vergelijken met andere bronnen. Uit een eerste probeersel denk ik dat deze tekst vrij goed overeenkomt met andere bronnen. Maar ik kan dit niet goed transcriberen. Kan iemand me helpen?

René van Weeren zei op di, 12/09/2025 - 18:51

Men bevint Inde Cornycke van Grimbergen Int
reijme gemaeckt hoe dat naer de destructive van
Troijen veel Coninghen ende heeren quamen gevloden
lancxter see nederwaerts daer af sommige In
vranckrycke quamen sommighe opden rijn ende occupe<ren>
daer veel lants tusschen de schelde ende den Reijn tot <den>
hespegauwe ende daer ontrent ende maecten eenen
heere van hectors geslachte ende warden geheeten
hertoge van Lotrijcke daer Inne Antwerpen Ende
---
... heeren van grimber-
gen Godt wilt de sielen van alle die ghene die
daer Inde oorloge bleven ende oock vanden gheen-
en die dese historie Ierst Int reyme stelde
ende oock die mijne die dit heft geschreven ende
alle geloovighe sielen ontfermen hij sterff eer hy se
volmaeckte ende een ander moestese volmaec-
ken ende is midts dijen dat sommighe sijn die
liver prose dan reyme lesen. Godt wilt hen allen
sijnen eeuwighen vrede geven. Etc.

Bie zei op di, 12/09/2025 - 19:46

René, zeer waardevol, dank.
In ben alle sporen aan het onderzoeken, en eventuele namen. Deze tekst staat op de laatste pagina, of de eerste pagina als je het boek omgedraaid zou opendoen. Op het eerte gezicht staat er een naam. Zou je die kunnen ontcijferen?

René van Weeren zei op di, 12/09/2025 - 20:07

Dit belet* van Jan van den Hevel

is in de Gelasen Pot.

 

belet kan betekenen: biljet, maar kan ook belet = verhindering, belemmering betekenen

 

Onderaan staat een tekst die slechts deels afgemaakt lijkt:

Van de

ende versaeden* 

ende 

 

versaden = verzadigd raken

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.