Ik zie dat het jpg-bestand dat uit 4 pagina's moet bestaan niet goed is overgekomen. Ik zie als het lopen alleen de laatste pagina. Ik voeg het nogmaals toe. Hopelijk zijn nu alle pagina's te zien.
Testament van 20 februari 1638
Ik heb een akte, het testament van de rijke bankier en koopman Lucas van Uffelen, die vlak voor zijn overlijden zijn testament heeft opgemaakt. Hij heeft enige jaren in Venetië gewoond voor het familiebedrijf. De akte lijkt wat te zeggen over zijn in Venetië geboren kinderen. Ik kan een beetje oud-Nederlands, maar kom er toch niet helemaal uit. Is er iemand die mij zou kunnen helpen?
Reacties (9)
Beste Dave,
De afbeeldingen zijn te klein. Uit welk archief zijn deze afkomstig?
Er is op die datum een ondertrouw in Amsterdam.
https://archief.amsterdam/indexen/deeds/1be3ffac-33de-4d5d-8f47-5d1b775…
Is dit het bedoelde testament? d.d. 03-05-1638
https://archief.amsterdam/inventarissen/scans/5075/27.1.3/start/340/lim…
t/m
https://archief.amsterdam/inventarissen/scans/5075/27.1.3/start/350/lim…
Notaris Jan Warnaertsz.
656 no.6. 1633 November 26-1636 September 5; met alphab. index. no.7. 1636 September 8-1641 Maart 19; met alphab. index. no.8. 1641 April 10-1645 Augustus; met alphab. index. Hierin ontbreken laatste bladzijden. 1633-1645
Hi Pauwel, dat moet m inderdaad wel zijn. Ik heb helaas geen tijd voor een volledige transcriptie nu, maar hieronder de samenvatting van dit vrij complexe testament. Zijn vrouw is geen erfgenaam, omdat zij (zoals aan het eind van de tekst blijkt) zij op huwelijkse voorwaarden getrouwd zijn. Ook blijkt uit het laatste stuk dat hij uit zijn huwelijk geen wettige nakomelingen heeft.
Het begint met een lange reeks van legaten, die dus eerst dienen te worden uitgekeerd voordat datgene wat overblijft wordt verdeeld onder de verderop in het testament benoemde erfgenamen.
Ik lijst het even op
- legaat via de diakonie aan de armen van de 'Duytsche Gereformeerde religie' [= de Nederduits Gereformeerde Kerk] van 1000 gulden
- legaat via de diakonie aan de 'Walsche armen' [= de armen van de Waals-Gereformeerde Kerk] 500 gulden
via de diakenen
- legaat aan Luca Ferdinande alias van Uffelen te Messina van 3000 dukaten aan Venetiaans geld
- legaat aan Anna Agnesa te Venetië van 3000 dukaten aan Venetiaans geld
Van geen van beiden is de relatie tot de testateur vermeld. Indien een van beiden kinderloos overlijdt, dan gaat het erfdeel over naar de ander. Mochten beiden overlijden zonder nageslacht, dan gaan de 2 * 3000 dukaten voor 1/3 naar Jacomo van Uffelen, broer van de testateur (of naar Jacomo's afstammelingen) en voor 2/3 naar de kinderen van wijlen Marcus van Uffelen, de reeds overleden broer van de testateur
- legaat aan Babbtista Melchiorii alias Noirotini, in Beverwijk 'ter school leggende' van 1000 gulden
- legaat aan Marc Anthonij Gabrilii, broer van Babbtista Melchiorii, van 3000 carolus guldens
Indien een van beiden kinderloos overlijdt, gaat diens erfdeel over op de ander. Indien beiden zonder erfgenamen overlijden, gaat hun erfdeel over op Luca Fernande en Anna Agnesa; indien ook die overlijden, valt het toe voor 1/3 aan Jacomo van Uffelen of diens nageslacht en voor 2/3 aan de kinderen van Marcus van Uffelen.
- legaat aan Sytgen de Bitter van 100 rijksdaaldrs
- legaat aan Aeltgen, de kokkin, van 100 gulden
- legaat aan Pieter Goesert, dienaar van de testateur, van 100 rijksdaalders
- legaat aan Dingnum, de naaister, van 50 gulden
- legaat aan Jacques Maurques, dienaar van de testateur, van 100 gulden
- legaat aan Agneta van Uffelen, zuster van de testateur, van 7400 carolus gulden
- legaat aan Maria van Uffelen, nicht van de testateur en echtgenote van seigneur Jacob de Burggraef , van een stuk zilverwerk ter waarde van 100 ponden Vlaams
- legaat aan Maria van Achthoven te Messina (relatie tot de testateur onvermeld) van een stuk zilver ter waarde van 100 ponden Vlaams
- legaat aan Lucas Broen, peetvader van de testateur, van 100 ponden Vlaams
- legaat aan Susanneken van Uffelen, dochter van zijn broer (en dus oomzegger van de testateur), van 600 gulden
- legaat aan Tanneken de Wolff (relatie tot de testateur onvermeld) van 25 gulden per jaar, haar leven lang vanaf de 1e verjaardag van de sterfdag van de testateur
- legaat aan Alida van Daeken, zijn echtgenote, boven hetgeen in de huwelijkse voorwaarden vastgelegd was, van 3000 carolus gulden contant plus 1500 carolus gulden om huisraad voor te kopen, van een schilderij (conterfeytsel) van De Vries, en van de 4 onderste schilderijen in de slaapkamer
- legaat aan Jeronimus van Uffelen, heer van Rochiers, neef van de testateur, van 1000 ponden Vlaams
Hierna benoemt hij zijn erfgenamen, die van hetgeen overblijft na de legaten elk 1/4 deel erven:
a) 1/4 gaat naar Jacomo van Uffelen of diens nageslacht
b) 1/4 gaat naar de gezamenlijke kinderen van wijlen Marcus van Uffelen (inclusief Lucas van Uffelen)
c) 1/4 gaat naar de kinderen van wijlen Anneken van Uffelen (zuster van de testateur), in huwelijk verwekt door seigneur Hendrick Broen
d) 1/4 gaat naar Lucas van Uffelen, zoon van wijlen Marcus van Uffelen; deze Lucas krijgt dat dus bovenop het deel dat hij samen met zijn broers en zussen erft (zie b))
Als een van de bovenstaande erfgenamen overlijdt zonder nageslacht, gaat het erfdeel over op de zussen en broers en hun nageslacht. Als een van de takken van de nakomelingen uitsterft, gaat het erfdeel van die tak voor de ene helft naar Jacomo van Uffelen en diens nageslacht en voor de andere helft naar de erven van Marcus van Uffelen
Dit alles wordt bepaald onder de voorwaarde dat de testateur geen nageslacht heeft uit zijn huwelijk met Alida van Daeken. Mocht die er wel zijn, dan worden vrijwel alle voornoemde legaten wel uitgekeerd, met uitzondering van de 7400 gulden aan zijn zus Agneta en de 1000 ponden Vlaams aan zijn neef Jeronimus van Uffelen, heer van Rochiers.
Tot slot benoemt hij in het stuk drie executeurs testamentair:
Jacomo van Uffelen (broer van de testateur) en Joost Baeck en Jacob Tieboel (beiden goede bekenden van de testateur)
De Weeskamer wordt uiteraard uitgesloten bij de afhandeling van deze erfenis.
Ja, klopt....SAA, Archief van de Notarissen ter Standplaats Amsterdam, Toegang: 5075 (27) notaris J. Warnaertz., NAA 656, fol. 109-112, pagina 348-351, d.d. 3 mei 1638......ik had de datum van de ondertrouw i.p.v. het testament overgenomen....maar heel veel dank voor de snelle 'samenvatting'.....wat betreft de genoemde Luca Ferdinand en Anna Agnesa, daarvan wordt niet de familierelatie vermeld, maar zou een van hen een kind van hem kunnen zijn geweest?
Lucas van Uffelen was volgens professor Van Gastel, die zich daarbij baseert op Antonio Palomino (1655-1728), eerder getrouwd met een ‘Jacoba van Uffelen’ ...(mansnaam)....volgens Anne-Marie Logan, ‘Kunstenaars, kooplieden en verzamelaars. Venetiaans – Amsterdamse kunsthandel in de zeventiende eeuw’, in Garry Schwartz, ‘Amsterdam: Venetië van het Noorden’, Gemeentearchief Amsterdam/SDU Den Haag, 1991, pagina 137-155, had Lucas van Uffelen nog een in Venetië geboren zoon Nicolö......
De Maria van Achthoven is vermoedelijk Maria van Uffelen die getrouwd was met Hector van Achthoven...
Dag Dave,
Uit het huwelijk met Alida van Daeken zullen geen kinderen voortgekomen zijn gezien hun beider leeftijden bij ondertrouw (volgens opgave respectievelijk 51 en 40 jaar oud) en zijn overlijden kort daarna.
Hij wordt bij de ondertrouw overigens niet vermeld als weduwnaar. Dat is geen waterdicht bewijs, want zeker als een eerder huwelijk ver weg was gesloten, kon men dit makkelijk verzwijgen bij de aangifte van een nieuw voorgenomen huwelijk.
Of Luca Fernande en Anna Agnesa kinderen uit een eerdere (al dan niet echtelijke) relatie waren, blijkt niet uit deze akte. Wel kun je vaststellen dat het geen wettige nakomelingen waren, want dan zouden ze ook als wettige erfgenamen vermeld zijn. De vernoeming van Anna Agnesa naar de moeder van Lucas lijkt wel een indicatie, maar geen hard bewijs daarvoor. Maar het is natuurlijk wel een teken dat zij als eerste gelegateerd worden met een aanzienlijke som geld. Hoewel het minder lijkt dan de anderen, moet je je realiseren dat zij de enigen zijn die hun erfenis in dukaten genoemd kregen en destijds 1 dukaat = 5 gulden; per persoon kregen zij dus een som ter waarde van 15000 gulden. Dat maakt een verwantschap wel aannemelijk...
Heel veel dank René.....top.....dat brengt wat meer kleuring in het hele verhaal aan....Alida van Daecken hertrouwt overigens op 12 februari 1644 In Amsterdam met Jacob Dirckss Brouwer. Alida van Daecken wordt weduwe van Lucas van Uffelen genoemd. Jacob Dirckss Brouwer weduwnaar van Jacomijntje Andries.....
Dave van Ooijen
zei op donderdag 27 november 2025 - 21:30