Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

Wie kan deze tekst transcriberen om de herkomst van een schedel te achterhalen?

Vanuit mijn familie ben ik in het bezit gekomen van een menselijke schedel. Deze schedel is waarschijnlijk al meer dan 100 jaar geleden meegenomen door mijn overgrootvader die apotheker en bioloog was (https://natuurtijdschriften.nl/pub/596641/BAST1975039003006.pdf))

Ik wil hier graag op een respectvolle en juiste manier mee omgaan en ben op zoek naar advies over de mogelijke herkomst en een passende bestemming.

Bij de schedel zat een handgeschreven briefje met de volgende tekst:
“Donavit Ao (=anno) 1925 uit kerk ……. Dr. W.J. …joha… toen 1932 herbestem … naar Z. Afrika Kaapstad”.

Het afdelingshoofd Erfgoed in kerken en kloosters heeft me geholpen met een deel van het transcriberen maar raadde me aan om op zoek te gaan naar een transcriptie-kenner die wellicht meer informatie kan halen uit dit handgeschreven briefje.

Vandaar mijn oproep op het forum. Ik ben benieuwd wie mij kan helpen om zo te ontdekken waar de schedel nu precies vandaan komt.

Alvast dank voor het meedenken/respons.

Reacties (5)

Elmar zei op di, 09/09/2025 - 19:06

Ik kan er eigenlijk niks meer van maken dan jijzelf al gevonden hebt. Het lastige is dat het 1 los briefje is, dus je kunt qua handschrift niks vergelijken/uit de context van andere zinnen opmaken. Ik hoop dat je toch nog verder komt en de passende bestemming kunt vinden.

Jan Hadders zei op do, 09/11/2025 - 14:31

Mogelijk staat er: uit kerk Alkmaar. Er staat m.i. niet: 'herbestem', maar 'Herbarium'. Gezien de onderstreping lijkt mij Dr. W.J. Lütjeharms de schenker (donavit) van de schedel. Van hem vind ik op internet, dat hij in 1907 in Alkmaar is geboren en in 1983 in Kaapstad is overleden. Hij was botanist en microbioloog. Er staat waarschijnlijk niet 'naar',  maar 'nu' Z. Afrika. Onder Alkmaar lees ik: 'adelijke dame'.

W.J. Lütjeharms

Jan Hadders zei op do, 09/11/2025 - 14:41

Bij Wikipedia lees ik over de Grote- of Sint-Laurentiuskerk in Alkmaar, dat daar in 1923 begonnen werd aan een ingrijpende reatauratie, die 4 jaar later wegens geldgebrek werd stilgelegd. Toen zullen waarschijnlijk graven zijn geruimd en is deze schedel in het graf van een 'adelijke dame' gevonden zijn. Wel jammer, misschien heeft op de grafsteen zelfs een naam gestaan. Maar misschien is de conclusie 'adelijke dame' ook allen getrokken uit de plaats in de kerk waar de schedel werd gevonden.

Jan Hadders zei op do, 09/11/2025 - 18:23

Omdat ik 'nu Z. Afrika' lees, heb ik nog gekeken of er na: 'toen 1932' wellicht een plaatsnaam kon staan (Hilversum of zo), maar ik lees toch echt Herbarium. Is het mogelijk dat jouw overgrootvader en deze Lütjeharms studiegenoten waren? Overgrootvader bioloog, hij botanist, misschien hebben ze wel samen aan een herbarium gewerkt, is dat de link tussen hen beiden.

René van Weeren zei op vr, 09/12/2025 - 18:06

Beste Michele,

Jouw overgrootvader en dr. Wilhelm Jan Lütjeharms kenden elkaar ongetwijfeld vanuit het Rijksherbarium in Leiden, destijds dè plek waar zaden en gedroogde versies van miljoenen planten uit Nederland en Zuidoost-Azië bewaard en bestudeerd werden. Het gebouw met bijbehorende gevelsteen bevindt zich nog steeds aan de Nonnensteeg 1-3 te Leiden en is nog steeds in gebruik als laboratorium. Zie ook https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksherbarium en https://www.erfgoedleiden.nl/component/lei_verhalen/verhaal/id/481

Ook na de oprichting van het Nationaal Herbarium in 1999 samen met de Universiteit Utrecht en die van Wageningen bleef Leiden de hoofdvestiging hiervan. Sinds 2013 bevindt de collectie zich in Naturalis (en dus nog steeds in Leiden!).

Uit de levensbeschrijving van je overgrootvader die je zelf al meldde (https://natuurtijdschriften.nl/pub/596641/BAST1975039003006.pdf) en die van Wilhelm Jan Lütjeharms (https://www.nationaalherbarium.nl/FMCollectors/L/LutjeharmsWJ.htm) blijkt dat beiden in de periode rond 1932 werkzaam waren in de plantkunde en dus bij het Rijksherbarium van de Universiteit Leiden; jouw overgrootvader was weliswaar farmacoloog en later ook deskundige op het gebied van schelpdieren, maar uit zijn levesbeschrijving blijkt dat hij aanvankelijk vooral botanische belangstelling had. Ongetwijfeld hebben beide heren elkaar in hun voorliefde voor planten elkaar dikwijls daar ontmoet.

Het zal helaas onzeker blijven van welke persoon dit de schedel was.

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.