Interpretatie van het woord "schoonzoon" rond 1745

Een alternatieve benaming zou behuwdzoon kunnen zijn. Vaak blijkt het pas uit de context.

Beste René, bedankt voor je reactie. Ik zoek even naar de mogelijkheid om je de juiste tekst toe te sturen. De originele akten (2 stuks in het goede formaat) en de transcriptie in >Doc formaat kan ik niet in een keer aan je toezenden. Misschien schept de betekenis van de hieronder weergegeven tekst voor mij al wat meer duidelijkheid.Ik wacht even je reactie af. Groet ------------------------------------------------------------------------------------------------- Erstelijck heeft den vader ende moeder voorbenoempt overgegeven aen sijne soone Arriaen Baesen ende Maria Pe- ters, echtelieden,

Hi Fred,

Op basis van het tekstvoorbeeld lijkt het er niet op dat hier een schoonzoon wordt bedoeld; dan zou namelijk ook de dochter Maria eerder genoemd worden en Arriaen als haar man als tweede.

Je kunt eventueel de transcriptie vanuit het doc knippen en plakken in de reactie op dit bericht. De originele bestanden kun je dan als bijlage toevoegen (1 per keer).

Dag René, gaan we doen. Hieronder de gehele transcriptie met als bijlage de 1e bladzijde van het origineel, vanaf het midden van de rechter pagina. Daarna stuur ik je de 2e bladzijde van het origineel. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Een vrientelijken accort tussen Gerrit Peters ende sijne kinderen Condt ende kennelijck zij ieder menighlijck dat op dato ondergeschreven een minnelijck ende vrientelijck accoordt in de respective schey- dinghe ende deylinghe is beraempt ende be- slooten tusschen Gerrit Peters ende sijne huysvrouw Neesken Tanissen, als vader ende moeder tusschen haere vijff kinderen, naementlijck: Jasper Peters, Albert Peters, Maria Peters, Petronella Peters ende de twee kin- deren van Tanis Peters, waervoor Jan Peters sigh sterck maeckt voor de twee kinderen van Taanis Peters weghens alle hunne gereede ende ongereede goederen gelijck Gerrit Peters ende sijne huysvrouw Neesken Tannissen, gelijck deselve mit ap- en dependentie den halve paperber... tegenwoordigh besittende ende dat op naervolgende conditie ende voor- waerden als volght: Erstelijck heeft den vader ende moeder voorbenoempt overgegeven aen sijne soone Arriaen Baesen ende Maria Pe- ters, echtelieden, alle haare gereede en onge- reede goederen, gelijck deselven tot dato ingebraght hebben overgeven met sijne last van schattinghe soo wey- lant en bouwlant, ende den aenvanck nemende van nu aff aen. Ten tweeden soo moet Arriaen Baasen ende Maria Peters, echtelieden, sijne vader ende moedere beyde haer leven lanck in eerelijcken cost ende dranck onder- houden, gelijck hunne staet metbrenckt, ende soo deselve in onverhoopte val niet met malcanderen konnen accor- deeren, soo sullen sij aen de vaeder ende moeder jaerlijx agt geven vijfftigh gulden cleeft ende soo een van beyde komt afflivigh te worden, dan sullen sij maer dartigh gulden cleefts agt geven. Ten derden is besproecken als de vaeder ende moeder quame afflivigh te woorden, dan sal Arriaen Baasen ende Maria Peters, echtelieden, een eerelijck begraffenisse laeten doen, naer hun vermoegentheydt ende naer de doodt- schulden betaelen, mits conditie dat de kleederen ende linne / van de moeder dat tot haer lieff bestaet, dat sal Maria Peters ende Petronella Peters saemen deylen ende profiteeren, ende dat de vader tot sijne lieve bestaet dat sal Jan Peters ende Albert Peters tesaemen deylen en profiteeren, wordt noch geconditioneert dat de kist van de vaeder ende moeder naer de doodt van hun beyde, wat daer in is sal sijn, soo van gelt als andersints, sullen de saembe....kinderen egaal deylen. Ten vierden is noch besproecken dat Arriaen Baasen ende Maria Peters, echtelieden, agt den halven hoff voorbenoempt voor duysent gulden selffs hebben aengenoemen en sullen eens voor all aen hunne susters en broeder uytkeeren voorbenoempt aen ieder twee hondert gulden cleefts, hiermede hebben wij ondergeschreven vaeder ende moeder ende hunne kinderen erffgenamen gescheyden ende gedeylt ende mede te vreeden sijnde, ende sullen blijven nu en ten euwighen daegen, den eenen tegens den andere daervan niet meer te pretendeeren ofte te voorderen, welcke wij belooven met malcanderen te voltrecken, alles sonder argh ofte list. In teeken der waerheyd hebbe ick vader ende moeder ende hunne kinderen dese eigenhandigh onderteeckent. Actum well den 30 December 1744. Quot attestor J. Gilvan (?)

De 2e pagina

Beste Fred, Dank hiervoor. Bij lezing van de transcriptie (het eerste blad van de bron ontbreekt) blijkt dat in dit geval Arriaen Baasen toch de schoonzoon is, aangezien hij niet genoemd wordt als één van de vijf kinderen, in tegenstelling tot zijn echtgenote, die wel als één van de vijf kinderen genoemd wordt. In dit geval moet de term 'zoon' dus breder begrepen worden en ook als 'schoonzoon' verstaan worden.

Beste René, dank voor je antwoord. Helder en opgelost. Groet, Fred

Beste Fred, In de akten van de schepenbank Well & Bergen wordt er vaak eenvoudigweg 'soon' geschreven in plaats van schoonzoon. De termen schoonvader en schoonzoon worden ook weleens in die akten gebruikt, maar zeker als het biologische kind met de partner genoemd wordt, wordt er dikwijls slechts zoon geschreven. Wellicht deed men dit voor het gemak, wellicht omdat dan toch duidelijk was of het om een zoon of schoonzoon ging. Maar omdat het woord zoon ook gebruikt werd om naar de man van iemands dochter te verwijzen, moet je letten op de omringende tekst of het om een biologische zoon gaat of om een schoonzoon. In de transcriptie die jij geplaatst hebt, wordt Arriaen Baesen niet in de lijst met kinderen van Gerrit Peters en Neesken Tanissen genoemd, maar zijn vrouw Maria Peters wel. Ook dien je bij het bepalen van de relatie te kijken naar de achternamen/patroniemen. De reden hiervoor is dat kinderen gebruikelijkerwijs dezelfde achternaam als hun vader hadden of een patroniem dat afgeleid was van de voornaam van hun vader. Arriaen Baesen heeft, in tegenstelling tot de genoemde kinderen van Gerrit Peters, niet de achternaam Peters. Sterker nog, de achternaam Baesen kan niet van de voornaam van Gerrit Peters afkomstig zijn en hij heeft bovendien niet dezelde achternaam als Gerrit Peters. De vrouw van Arriaen Baesen, Maria Peters genaamd, heeft wel de achternaam van Gerrit Peters, wat men als indicator zou kunnen nemen dat zij de dochter van Gerrit Peters was en haar man zijn schoonzoon. Als ik met de schepenakten van voornoemde schepenbank werk, let ik altijd op de achternamen om te zien welke van de twee van het echtpaar het biologische kind is.

Als je wil, kan ik je een schepenakte uit de schepenbank Well & Bergen doorsturen waarin het woord schoonzoon gebruikt wordt. Ik ken er eentje vanuit mijn geheugen die van het einde van de zeventiende eeuw dateert. Dus in de tijd van Arriaen Baesen bestond er zeker al een specifieke term voor schoonzoon.

Beste Alessia, dank voor je toelichting. Het is me duidelijk hoe eea geinterpreteerd moet worden.