Overslaan en naar de inhoud gaan

Forum

Handschrift op perkament in het Latijn, wat is het ongeveer?

Dit dichtbeschreven perkament komt uit een collectie maculaturen. Het is een gevouwen blad van 4 p. met veel ligaturen beschreven. Af en toe kan ik een woord lezen, maar hele zinnen helaas niet. Als ik begin bij de rode kapitaal I, bij de 8e regel, dan zie ik 

'In exorcismus autem qui fuit de ??

in cathezizado pueros et [en daar raak ik de draad kwijt]. '

Wat is dit voor tekst? En wat is het voor vreemd schrift? Het lijkt qua stijl helemaal niet op de andere handschriftfragmenten die erbij zitten. Het is wel oud: op een van de pagina's heeft iemand anders het jaartal 1597 gezet.

Bij voorbaat dank!

Reacties (5)

Otto Vervaart zei op wo, 01/22/2025 - 17:07

Beste Paul, dit is ouder dan 1597! Het lijkt een liturgisch-theologische tekst. De teksten in rood lijken me een vorm van rubricering (nadere indeling) te zijn. Een preciezere datering met behulp van paleografische handboeken vraagt even wat meer tijd, net als een goede transcriptie van minstens een gedeelte, het aantal afgekorte woorden is groot. De schriftsoort lijkt gotisch, dit schrift ontwikkelde zich vanaf de twaalfde eeuw, maar werd ook eeuwen later nog gebruikt. Eerste pogingen tot verdere identificering van de tekst met hulp van het Corpus Corporum, https://mlat.uzh.ch/browser/home , leverden me nog niets op

Paul Snijders zei op wo, 01/22/2025 - 17:44

Ik heb geprobeerd wat opvallende namen of woorden uit het hele handschrift bijeen te rapen. Dan zie ik: 'paschali', 'ab octavis pasche usque ad octavas pentecosten et', 'machabeorum', 'malagma', 'a natali domini usque ad', 'a nativitate usque ad octas', 'damasi pp', 'anona', 'inchoata a lex lxx', 'representat annos lxv quibus ?? sub servitute fu? babylonica'. 'xxxvi dies de decima', 'Melchiade pp'.

Deze woorden en namen kan ik wel begrijpen, maar wat hebben ze met elkaar te maken? Melchiades (Miltiades) en Damasus zijn pausen. Maar al die ingewikkelde ligaturen!

Hier is de aantekening uit 1597. Volgens mij staat er iets als 'Iste liber yn gfonden, Ihn ontfanckt (??) von Rentmeister Hei???'

Otto Vervaart zei op wo, 01/22/2025 - 18:58

Beste Paul, in deze tekstpassage gaat het volgens mij om de tijdsindeling van het kerkelijk jaar die wordt gekoppeld aan de heilsgeschiedenis volgens de Bijbel. Deze vergelijking zag ik in de proloog  een ordinarius, een liturgisch boek, specifiek een handschrift uit de collectie van de Mont Saint-Michel. Die tekst is echter compacter dan hier, zie https://emmsm.unicaen.fr/norecrit/ordinaires/Avranches_BM_216.xml/ordin… . D\

De voetnoten bij deze editie noemen als middeleeuws standaardwerk het Rationale divinorum officiorum van Guillaume Durand. Bij een eerste check in oude edities hiervan via https://www.digitale-sammlungen.de zie ik dat die passage inderdaad heel sterk lijkt op de opsomming aan het begin van liber VI van dit werk (editie Venetië 1577, f. 164v (scan 340), zie https://digitale-sammlungen.de/en/view/bsb10165336?page=340,341&q=%28re… ). De vraag is wel waar die eerdere passage precies te vinden is...

Dennis zei op wo, 01/22/2025 - 22:23

Paul, voor wat de aantekening uit 1597 betreft: In dit deel zijn ook de ontvangsten en uitgaven (rekening) van rentmeester Heiynck aangetroffen. Item hier yn gfonden, Den ontvanck ende uuthgaff/en van Rentmeyster heiynck. 

Paul Snijders zei op do, 01/23/2025 - 23:19

Ha, dan is dit gevouwen blad misschien als schutblad gebruikt voor het boek waarin de rekeningen zijn samengebonden.

Reageer op dit bericht

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.
Slechts één bestand.
10 MB limiet.
Toegestane types: png gif jpg jpeg.